Plastik Kalıp Çelikleri

Malzeme Standardı

Kullanım Yerleri ve Karakteristik Özellikleri

1.2738 40CrMnNiMo8-6-4

1.2738 plastik kalıp yapımında yaygın olarak kullanılan, ön sertleştirilmiş bir alaşımlı takım çeliğidir. Uluslararası adı genellikle P20+Ni şeklindedir. 1.2311 çeliğinin nikel ile zenginleştirilmiş bir versiyonudur. Nikel ilavesi sayesinde özellikle büyük ebatlı kalıplarda sertliğin kesit boyunca homojen kalmasını sağlar. İçeriğindeki Nikel sayesinde Asit indirme işleminde işlemi desenlemelere uygundur. Ön sertleştirilmiş olarak gelir, 300~340 HB (30~34 HRC). yani ek ısıl işleme gerek kalmadan doğrudan kullanılabilir. İyi işlenebilirlik ve parlatılabilirlik sunar. Büyük parçalarda bile sertlik ve yapı homojendir. Ayna parlaklığı istenen kalıplar için uygundur. Yüzey işlem (nitrasyon, parlatma) gibi işlemlere uygundur. Plastik enjeksiyon kalıpları. Otomotiv, kalıpları (far kalıpları, gösterge panelleri) Oyuncak ve beyaz eşya kalıpları. Büyük ve karmaşık şekilli plastik kalıplar. Kalıp taşıyıcı bloklar

Avantajları: Zaman kazancı: Isıl işlem gerektirmeden kullanılır. Maliyet verimliliği: Daha az işlemle yüksek performans sağlar. Kalite yüzeyi: Yüksek parlatılabilirlik ile estetik yüzeyler elde edilir. Düşük deformasyon riski: Isıl işlem olmadığı için boyutsal sapma minimumdur. Eğer uygulaman yüksek hassasiyet, büyük kalıp boyutu veya yüksek yüzey kalitesi gerektiriyorsa, 1.2738 çeliği oldukça uygun bir tercihtir.

Kimyasal Bileşimi (%): C: 0.35~0.45 / Si: 0.20~0.40 / Mn: 1.30~1.60 / Cr: 1.80~2.10 / Mo: 0.15~0.25 / Ni: 0.90~1.20

1.2738 High Hard 40CrMnNiMo8-6-4

1.2738 HH, Nikel alaşımlı plastik kalıp çeliğinin sertliği artırılmış, genellikle ısıl işlem uygulanarak sertliği 36–40 HRC seviyelerine kadar çıkarılmış halidir. Bu sayede kalıp ömrü uzar ve yüzey kalitesi iyileşir. Yüksek aşınma direnci. Yüksek parlatıla bilirlik (ayna parlaklığı). İyi tokluk ve darbe dayanımı. Sertlik homojenliği: Büyük kesitlerde bile tutarlıdır.Yüksek gravür ve yüzey işlem performansı.

Kullanım Alanları:Yüksek parlaklık isteyen kalıplar (örneğin otomotiv far kalıpları). Uzun ömürlü plastik enjeksiyon kalıpları. Sert plastik işleme (örneğin cam elyaf katkılı). Detaylı desen ve gravür kalıpları.

1.2738 HH, genellikle ısıl işlem görmüş halde satılır. Sertlik: 36 – 40 HRC (standart 1.2738 genellikle 30 – 34 HRC)  Eğer bu sertlik seviyesinde temin ettiysen, ekstra ısıl işlem yapmana gerek kalmaz. Ancak kaynak yapılacaksa dikkatli olunmalıdır, çünkü yüksek sertlik kaynak kabiliyetini azaltır.

Kimyasal Bileşimi (%): C: 0.35~0.45 / Si: 0.20~0.40 / Mn: 1.30~1.60 / Cr: 1.80~2.10 / Mo: 0.15~0.25 / Ni: 0.90~1.20

1.2311 40CrMnMo7

1.2311 çeliği, DIN standardında yer alan ve P20 olarak da bilinen bir plastik kalıp çeliğidir. Ön sertleştirilmiş olarak sunulan bu çelik türü, plastik enjeksiyon kalıpları ve basit şekilli plastik kalıp parçaları için yaygın şekilde tercih edilir. 1.2311 / 40CrMnMo7 - Plastik Kalıp Çeliği ön sertleştirilmiş olarak gelir (genellikle 280–320 HB / ~28–32 HRC). İyi işlene bilirlik – freze, torna gibi işlemler kolayca yapılabilir. Parlatılabilir – orta düzeyde yüzey kalitesi elde edilebilir. Yüzey sertleştirme işlemlerine uygundur (nitrasyon, indüksiyon). Boyutsal stabilitesi iyidir.Ek ısıl işlem gerektirmez – zaman ve maliyet tasarrufu sağlar.

Kullanım Alanları: Plastik enjeksiyon kalıpları, Oyuncak ve ev eşyası kalıpları, Şişirme kalıpları, Kalıp taşıyıcı plakalar, Basit gravürlü kalıplar, Küçük ve orta boyutlu kalıplar

Avantajları: Isıl işlem gerektirmeden doğrudan kullanılabilir, uygun maliyetli ve kolay temin edilebilir, Kısa ve orta vadeli üretimlerde iyi performans gösterir, İşlenmesi ve kaynaklanması kolaydır.

Kısıtları: Yüksek ayna parlaklığı isteyen uygulamalarda sınırlı kalabilir. Büyük hacimli kalıplarda sertlik homojenliği sınırlıdır. Cam elyaf katkılı veya aşındırıcı plastiklerde aşınma direnci yetersiz kalabilir. Eğer kalıpda yüksek yüzey kalitesi, büyük ebat ya da cam elyaflı malzeme kullanımı söz konusu ise, 1.2311 yerine 1.2738, 1.2083 veya 1.2344 gibi alternatifler tercih edilebilir.

Kimyasal Bileşimi (%): C: 0.35~0.45 / Si: 0.20~0.40 / Mn: 1.30~1.60 / Cr: 1.80~2.10 / Mo: 0.15~0.25

1.2312 40CrMnMoS8-6

Kolay işlenebilirlik istenen durumlarda, 1.2311 çeliği yerine tercih edilir. 1.2312 nitrasyona, indüksiyona ve alevle sertleştirmeye uygundur. İçerdiği kükürt nedeniyle asit ve benzeri kimyasallarla desenleme yapmaya uygun değildir. Sertliğin çekirdeğe kadar hemen hemen aynı düzeyde olması istenen kalıplarda ve daha iyi parlaklık beklenen ürünlerde 1.2738 tercih edilmelidir.

Kimyasal Bileşimi (%): C: 0.35~0.45 / Si: 0.30~0.50 / Mn: 1.40~1.60 / Cr: 1.80~2.10 / Mo: 0.15~0.25 / S: 0.05~0.10

1.2083 X40Cr14

1.2083 çeliği, özellikle yüksek krom içeriği ve dayanıklılığı ile bilinen bir tür paslanmaz çeliktir. Bu çelik, daha çok kalıp ve döküm endüstrisinde, özellikle aşınma ve korozyona karşı yüksek direnç gerektiren uygulamalarda kullanılır. İşte 1.2083 çeliği hakkında daha detaylı bilgiler: Plastik enjeksiyon kalıpları: Özellikle aşındırıcı özellik gösteren plastiklerin işlenmesinde kullanılır. Yüksek aşınmaya maruz kalan kalıplar: Metal şekillendirme kalıpları ve die-casting kalıplarında yaygın olarak kullanılır. Döküm endüstrisi: Döküm işlemlerinde, kalıpların dayanıklı olması ve uzun süreli kullanımda bozulmaması için idealdir. Gıda işleme makineleri: Paslanmaz özelliği sayesinde gıda endüstrisinde de kullanılabilir. İşlenebilirlik:

1.2083 çeliği, işlenmesi daha zor olabilen, sert bir malzemedir, ancak doğru ısıl işlem ve uygun takım kullanımı ile işlenebilir. Sertleştirme işleminden sonra genellikle yüksek bir sertlik kazanır. Bununla birlikte, işlem sırasında dikkat edilmesi gereken bazı hususlar şunlardır: Tornalama ve frezeleme: Yüksek sertlik nedeniyle, uygun hızda ve kesici uçlar ile işlenmelidir. Isıl işlem: Çelik, uygun ısıl işlemle istenilen sertlik seviyelerine ulaşabilir. Isıl işlem ile bu çeliğin özellikleri daha da iyileştirilebilir. Çelik, aşağıdaki ısıl işlemlerle daha dayanıklı hale getirilebilir. Avantajlar: Yüksek korozyon direnci: Özellikle nemli ve korozyona neden olabilecek ortamlarda uzun süre dayanabilir. Aşınmaya karşı direnç: Yüksek sertlik ve dayanıklılık ile aşınmaya karşı yüksek direnç gösterir.

Mükemmel parlatılabilirlik: Parlatma işlemine uygun olup, estetik ve işlevsel olarak mükemmel yüzey kalitesi elde edilebilir. Dezavantajlar: İşlenmesi zor: Yüksek sertliği ve kimyasal bileşimi nedeniyle işlenmesi biraz daha zordur. Kırılganlık: Çok yüksek sertlik seviyelerine ulaşıldığında, darbeler karşısında kırılganlık görülebilir. Alternatif Çelikler: 1.2083 çeliği ile benzer özelliklere sahip alternatif çelikler arasında 1.2316, 1.2311 ve 420 paslanmaz çelikleri sayılabilir. Bunlar da benzer korozif ve aşınmaya dayanıklı özellikler sunar.

Kimyasal Bileşimi (%): C: 0.36~0.42 / Si: >1.00 / Mn: >1.00 / Cr: 12.50~14.50

1.2316 X38CrMo16

Önceden sertleştirilmiş, korozyona dayanıklı, özellikle klor katkılı plastiklerin olduğu ortamlarda içeriğinde bulunan yüksek krom ve molibden sayesinde gelişmiş asidik korozyon direnci gösteren bir çeliktir. Nemli ortamlarda çalışan veya depolanan maçalar ekler ve kalıp boşlukları dahil olmak üzere farklı alanlarda yaygın olarak kullanılır. İç yapı temizliği ve homojenliği sayesinde “Ayna Parlaklığı” olarak adlandırılan yüzey parlaklığı kazanır. Bu özellikleri nedeniyle de abrasif aşındırıcı koşullar altında kullanım için, hassas ölçülü plastik parça üretimine uygun kalıpların yapımında ilk tercih edilen çeliktir. Yüksek sertleşebilirlik özelliği gösterirken hem aşınmaya dayanım özelliği hem de korozyon dayanım özelliği korunabildiğinden büyük gövdeli, açılıp kapanma esnasında darbeli yükler altında kalan ve doğrudan sürtünmeye maruz kalan kalıplar için idealdir. Özellikle HCl asidi ortamı referans alındığında 1.2083 çeliğinden de daha iyi bir korozyon dayanımı gösterir. Hem nitrasyon hem de krom kaplamaya elverişli olduğundan zorlu plastik kalıpları için ilk akla gelen malzemedir.

Kimyasal Bileşimi (%): C: 0.33~0.45 / Si: >1.00 / Mn: 1.00~1.50 / Cr: 15.50~17.50 / Mo: 0.80~1.30

1.2085 X33CrS16

Bu çelik, yüksek karbon ve krom içeriği ile aşınma direnci ve sertlik isteyen uygulamalarda tercih edilir. Genellikle 50-55 HRC arasında bir sertlik değerine ulaşabilir. İyi darbe dayanımına sahip olsa da, yüksek sertlik nedeniyle aşırı darbelerde kırılma riski bulunabilir. Yüksek sıkıştırma dayanımı sağlar, bu da yoğun baskı altında bile formun bozulmaması anlamına gelir. 1.2085 çeliği, yüksek dayanıklılık ve aşınma direnci gerektiren çeşitli uygulamalarda kullanılır. Başlıca kullanım alanları şunlardır: Kalıp Yapımı: Özellikle plastik enjeksiyon kalıpları ve metal şekillendirme kalıplarında yaygın olarak kullanılır. Döküm Kalıpları: Metal döküm kalıplarında, çeliğin yüksek ısıl dayanıklılığı ve sertliği avantaj sağlar. Aşındırıcı Uygulamalar: Yüksek aşınma direnci sayesinde, aşındırıcı maddelerle çalışan makinelerde kullanılır. Otomotiv Sektörü: Yüksek performans gerektiren parçalarda, özellikle motor ve şanzıman parçalarında tercih edilebilir. Gıda İşleme: Paslanmaz özellikleri sayesinde, gıda işleme makinelerinde de kullanılabilir. Paslanmazlık özelliği 1.2083 kaliteye göre daha iyidir.

Kimyasal Bileşimi (%): C: 0.28~0.38 / Si: 0.30~1.00 / Mn: 1.00~1.40 / Cr: 15.00~17.00 / S: 0.05~0.10

1.8550 34CrAlNi7

Çok iyi aşınma direnci ve yüzey sertliğine sahip olan, Cr-Ni-Al alaşımlı nitrasyon çeliğidir. Plastik enjeksiyon makinelerinin vida ve kıvrımları, pistonlar ve eksantrik miller gibi yüzey aşınmasına maruz parçalar için kullanılır. Yüzey işlenmesi sonrası nitrasyon ısıl işlemi uygulanarak yüksek yüzey sertliği sağlanarak aşınma direnci yükseltilir. Kaynaklanabilirliği düşüktür. Boyutsal kararlılığı çok kritik olduğundan işleme proseslerinin ve ısıl işlemin kurallarına tam olarak uyularak dikkatli bir şekilde yerine getirilmesi gerekir.

Kimyasal Bileşimi (%): C: 0.30~0.37 / Si: 0.15~0.40 / Mn: 0.40~0.70 / Cr: 1.50~1.80 / Mo: 0.15~0.25 / Ni: 0.85~1.15 / Al: 0.80~1.20

Malzeme Standardı

Tokluk

İşlene bilirlik

Aşınma Dayanımı

Parlatıla bilirlik

Korozyon Direnci

1.2738 40CrMnNiMo8-6-4

▲▲

▲▲▲

▲

▲▲▲

▲▲

1.2738 High Hard 40CrMnNiMo8-6-4

▲▲▲

▲▲▲▲

▲▲

▲▲▲▲▲

▲▲▲

1.2311 40CrMnMo7

▲▲▲▲

▲▲▲▲

▲▲▲

▲▲▲▲

▲▲

1.2312 40CrMnMoS8-6

▲▲

▲▲▲▲▲

▲

▲▲▲

▲

1.2083 X40Cr14

▲▲▲

▲▲▲▲

▲▲▲

▲▲▲

▲▲▲

1.2316 X38CrMo16

▲▲▲▲

▲▲▲

▲▲▲

▲▲

▲▲▲▲

1.2085 X33CrS16

▲▲▲

▲▲▲▲▲

▲▲

▲▲▲▲

▲▲

1.8550 34CrAlNi7

▲

▲▲▲▲

▲▲

▲▲▲

▲▲▲