Soğuk iş Takım Çelikleri

Malzeme Standardı

Kullanım Yerleri ve Karakteristik Özellikler

1.2379 X153CrMoV12

Ledeburitik içyapıya sahip, %12 krom elementi içeren soğuk iş takım çeliğidir. Yüksek aşınma dayanımı ve yüksek tokluk özelliğini bir arada sağlayan bu malzeme, ısıl işlem sırasında yüksek boyutsal kararlılık gösterir. Yüksek karbon içeriği ile sağlanan sert martensit dönüşümü sayesinde kesme ve ezme uygulamaları için idealdir. Cıvata, somun ve vida dişi ovalama takımlarında, şişirme ve profilleme kalıplarında, soğuk hadde merdanelerinde, ahşap frezelerinde, plastik kırma ve sıyırma bıçaklarında, çapak alma ve kabartma kalıplarında, makas bıçaklarında, derin çekme ve sıvama kalıplarında yaygın bir şekilde kullanılır. Nitrasyon ve diğer pek çok kaplama işlemine olumlu yanıt vermesi nedeniyle metal malzeme üretim sanayiinden ahşap selüloz fiber benzeri organik ürünlerin üretimine kadar çok geniş bir kullanım yelpazesine sahiptir.

Kimyasal Bileşimi: C:1.45~1.60 / Si:0.10~0.60 / Mn:0.20~0.60 / Cr:11.00~13.00 / Mo:0.70~1.00 / V:0.70~1.00

1.2080 X210Cr12

Yüksek aşınma dayanımı, sertlik ve tokluğa sahip ledeburitik soğuk iş takım çeliğidir. Kesme, sıvama, çapak alma kalıpları, kağıt ve plastik malzemeleri için kesme bıçakları, kırma bıçakları, derin çekme ve sıvama kalıpları gibi birçok soğuk şekillendirme işleminde kullanılır. Küçük çaplı ve mikro ölçekli deliğe sahip nozullar, sis oluşturma ekipmanları gibi özel ekipmanlarda tercih edilen bir çeliktir. Darbe dayanımı diğer soğuk iş takım çeliklerine göre daha zayıftır. Buna rağmen darbeli çalışmada ölçüsel kararlılığını koruması ve sürtünme aşınmasına dirençli olması nedeniyle tercih edilmektedir. Yüksek sıcaklık kullanımı için uygun değildir. Kaplama ve benzeri ek işlemlere elverişli olmadığından, yağ veya hava ile sertleşme özelliğinden yararlanarak, son kullanıma hedef odaklı kullanılan bir çelik grubudur.

Kimyasal Bileşimi: C:1.90~2.20 / Si:0.10~0.60 / Mn:0.20~0.60 / Cr:11.00~13.00

1.2842 90MnCrV8

Yüksek sertleşme kabiliyeti olan ve yağda sertleşebilen soğuk iş takım çeliğidir. Isıl işlem sırasında boyutsal kararlılığı yüksektir. İyi bir tokluğa ve aşınma dayanımına sahiptir. Cıvata ovalama yanakları, makas ağızları, plastik kalıpları, mastarlar, hassas ölçü aletleri, kesme ve plastik kırma bıçakları, damgalama ekipmanları, bükme/çekme çeneleri gibi aparatlar bu çeliğin yaygın olarak kullanıldığı yerlerdir. Yağ çeliği olarak bilinir. Malzeme özelliklerinin kaybedilmemesi için elektro erezyon uygulamalarından kaçınmak, kesme işlemlerinin mümkün olduğunca konvansiyonel yöntemlerle yapılması tavsiye edilir.

Kimyasal Bileşimi: C:0.85~0.95 / Si:0.10~0.40 / Mn:1.80~2.20 / Cr:0.20~0.50 / V:0.05~0.20

1.2767 45NiCrMo16

Yüksek sertleşile bilirlik ve çok yüksek tokluk özelliğine sahip soğuk iş takım çeliğidir. Otomatik kesim bıçakları, kalıp pim zımba ve iticileri, soğuk dövme ve şekillendirme takımları ile desenleme ve bükme kalıplarında, çatal, kaşık, bıçak ve darphane kalıplarında, kalın sacların kesim yapıldığı kesme kalıplarında, yaygın olarak kullanılır. Parlatılabilme özelliği yüksek olduğundan ötürü bazı plastik kalıplarında da tercih edilebilir. Darbe direnci çok yüksektir.

Kimyasal Bileşimi: C:0.40~0.50 / Si:0.10~0.40 / Mn:0.20~0.50 / Cr:1.20~1.50 / Mo:0.15~0.35 / Ni:3.80~4.30

1.2550 60WCrV8

12 mm’ye kadarki kalın metallerin kesme ve delme kalıplarında, dairesel ve uzunlamasına çalışan makas bıçaklarında, desen kalıplarında, gravürleme ve soğuk dövmede, soğuk delik açma zımbalarında, basınçlı hava ile çalışan keskilerde ve iticilerde kullanılır. Çok yüksek tokluk özelliğine sahip olduğundan dolayı darbe çeliği olarak bilinir.

Kimyasal Bileşimi: C:0.55~0.65 / Si:0.70~1.00 / Mn:0.15~0.45 / Cr:0.90~1.20 / V:0.10~0.20 / W:1.70~2.20

1.2363 X100CrMoV5

Havada sertleşebilen, aşınma dayanımı, sertliği, tokluğu, sünekliği, işlene bilirliği ve basma mukavemeti yüksek soğuk iş takım çeliğidir. 6 mm kalınlığa kadarki sacların kesildiği kesme kalıplarında, kağıt ve makas bıçakları gibi soğuk şekillendirme kalıplarının tümünde, boru ve sac şekillendirme/bükme/kıvırma makaralarında kullanılabilen bir çeliktir.

Kimyasal Bileşimi: C:0.95~1.05 / Si:0.10~0.40 / Mn:0.40~0.80 / Cr:4.80~5.50 / Mo:0.90~1.20 / V:0.15~0.35

1.2436 X210CrW12

Ledeburitik yapıdaki yüksek karbonlu soğuk iş takım çeliğidir. Isıl işlem esnasında boyutsal kararlılık gösteren ve havda sertleşebilen bu malzeme, silisyumlu sacların kesiminde, çeşitli ölçülerdeki zımbalarda, kesme kalıplarında, kağıt ve plastik kesme bıçaklarında, derin çekme ve sıvama kalıplarında yaygın olarak kullanılır. Aşınma dayanımı yüksektir. İkincil sertleşme özelliği yoktur. 1.2436 çelik malzemenin aşınma dayanımı 1.2379’dan daha yüksektir ancak tokluğu daha düşüktür. Bu nedenle sürtünme benzeri koşullarda tercih edilmeli, tekrarlanan darbeli yüklerin olduğu koşullarda 1.2379 çeliği kullanılmalıdır.

Kimyasal Bileşimi: C:2.00~2.30 / Si:0.10~0.40 / Mn:0.30~0.60 / Cr:11.00~13.00 / W:0.60~0.80

1.2601 X165CrMoV12

Çok yüksek aşınma dayanımına sahip, ledeburitik içyapıdaki soğuk iş takım çeliğidir. Isıl işlem ile sertliği maksimum seviyelere çıkarılabilir. Derin çekme kalıplarında, kağıt ve plastik bıçaklarında, tel çekme merdanelerinde, haddelerde, ezme kalıplarında, toz sıkıştırma kalıp ve havanlarında, ince ve hassas kesme kalıplarında yaygın olarak kullanılır.

Kimyasal Bileşimi: C:1.55~1.75 / Si:0.25~0.40 / Mn:0.20~0.40 / Cr:11.00~13.00 / Mo:0.50~0.70 / V:0.10~0.50 / W:0.40~0.60

Malzeme Standardı

Tokluk

Termal Şok Direnci

Aşınma Dayanımı

Darbe Direnci

Sertleştirile bilirlik

1.2379 / X153CrMoV12

▲ ▲

▲ ▲

▲ ▲ ▲ ▲ ▲

▲ ▲ ▲

▲ ▲ ▲ ▲

1.2080 / X210Cr12

▲ ▲

▲ ▲ ▲ ▲

▲ ▲ ▲

▲ ▲

▲ ▲ ▲ ▲

1.2842 / 90MnCrV8

▲ ▲

▲ ▲ ▲

▲ ▲ ▲

▲ ▲

▲ ▲

1.2767 / 45NiCrMo16

▲ ▲

▲

▲

▲ ▲ ▲ ▲

▲ ▲ ▲ ▲

1.2550 /  60WCrV8

▲ ▲ ▲

▲

▲ ▲ ▲ ▲

▲ ▲ ▲ ▲

▲ ▲

1.2363 / X100CrMoV5

▲ ▲ ▲ ▲

▲

▲ ▲ ▲

▲ ▲

▲ ▲ ▲

1.2436 / X210CrW12

▲ ▲ ▲

▲

▲ ▲ ▲ ▲

▲ ▲ ▲ ▲ ▲

▲ ▲ ▲ ▲

1.2601 / X165CrMoV12

▲ ▲

▲

▲ ▲ ▲

▲ ▲ ▲ ▲

▲ ▲ ▲